Kalveren krijgen bij de geboorte geen weerstand mee vanuit de baarmoeder. Juist in de eerste levensfase – waarbij ze veel uitdagingen te lijf gaan – is dat een enorme uitdaging. Start daarom ieder kalf met een voorsprong door goede bescherming. Kalveren krijgen hun eerste weerstand binnen via de biest.
De hoeveelheid biest die het kalf binnen krijgt staat rechtstreeks in verhouding tot de kans op ziekten zoals diarree, longontsteking en navelontsteking. Vaccins helpen het kalf voldoende weerstand op te bouwen zodat het geen ziekte hoeft door te maken om wel immuun te zijn.
Om een beeld te krijgen van de weerstand die de kalveren via de biest hebben gekregen, kunnen afweerstoffen in het bloed van het kalf– de zogeheten IgG waardes – worden gemeten. IgG’s zijn het beste te meten in het bloed van een kalf dat tussen de 2 en 7 dagen oud is. MSD Animal Health is een proef gestart in samenwerking met dierenartspraktijken om een idee te krijgen hoe de IgG waardes van kalveren op melkveebedrijven in Nederland zijn. Afgelopen tijd is bij kalveren op 13 melkveebedrijven in onze praktijk bloed afgenomen. Dit geeft een beeld van de biestopname van de kalveren in de praktijk.
Onderzoek weerstand bij 13 melkveebedrijven binnen de praktijk
De afgelopen maanden zijn er 53 bloedmonsters genomen op 13 melkveebedrijven van Dierenartsenpraktijk Noordoostpolder/LvV/Zuid West Friesland. Deze zijn onderzocht op IgG waarden – de weerstand uit de biest. Hoe meer weerstand het kalf heeft opgenomen, hoe minder kans het dier heeft om ziek te worden, of te sterven aan de gevolgen van bijvoorbeeld diarree.
Uitgangspunt is een IgG gehalte – dus de waarde die we meten in het bloed – van boven de 15. Met de nodige hygiëne maatregelen, 
rantsoensmanagement en juist handelen is dit gehalte prima haalbaar.
De gevonden waarden bij de kalveren zaten tussen de 1 en 31. Een hele grote variatie. Van de 53 dieren hadden 31 kalveren een waarde onder de 15. Daaruit bleek 58% van de geteste kalveren een te lage weerstand via de biest heeft gekregen. Hier ligt op een aantal bedrijven een grote kans voor verbetering.
Om een goed beeld van ieder individueel bedrijf te krijgen – en dus te weten of er verbetering nodig is qua IgG gehaltes – is het advies om minimaal bloed van 5 kalveren te onderzoeken. Voor het verkrijgen van een goed beeld op een bedrijf zijn de volgende voorschriften van belang: laat bloed onderzoeken van kalveren die overdag en ’s nachts worden geboren, kalveren uit vaarzen en oudere koeien.
De biestvoorziening op een bedrijf is goed wanneer: tenminste vier van de vijf kalveren van de bemonsterde kalveren op een bedrijf een waarde boven de 15 gram IgG /L heeft. Op deze bedrijven kan de veehouder er vanuit gaan dat de antistoffenvoorziening en daarmee de weerstand van de kalveren op orde is.
Weerstand kalveren
Van de 13 bedrijven, waren er 7 die 5 of meer monsters hebben ingestuurd. Op basis van de uitslag kan dus bij deze bedrijven gezegd worden of de weerstand van de kalveren na de geboorte op orde is.
Bij 1 bedrijf had 4 van de 5 kalveren een uitslag hoger dan 15. Bij de overige bedrijven zaten de gevonden waarden vaker onder de 15. Voor deze bedrijven is het verstandig nog eens goed door te nemen welke factoren ervoor kunnen zorgen dat de biestvoorziening en daarmee de weerstand van uw kalveren nog verder verbetert.
Biest is goud!
Wij merken in de praktijk dat er veel aandacht wordt geschonken aan het meten van biest middels refractometers, al dan niet digitaal. Dit is heel mooi om inzicht te krijgen in de kwaliteit van de biest, maar het voeren van de biest is natuurlijk de meest belangrijke stap. De biest kan nog zo goed zijn, maar als het niet tijdig in het kalf gaat is er een heleboel verloren! Ons advies is 3,5-4 liter (35-45 kg kalf) binnen 2 uur ingeven. De vraag rijst dan, hoe komt dit erin? Het kalf zelf laten drinken vergt soms veel geduld en als het niet wil is een kalversonde een uitkomst. Daarom hebben we een nieuwe kalversonde (zie plaatje) in ons assortiment; 4 liter inhoud, flexibele slang en een dikke kop, waardoor het haast niet mogelijk is om foutief in te geven. Het is bovendien een handzaam, duurzaam en hygiënisch model en kan tevens worden gebruikt als drinkfles. Deze kalversonde/fles combinatie bieden wij aan voor €49,-.
Bewaar de eerste biest indien er over is in de koelkast met een deksel erop. Voer het 2e melkmaal bij voorkeur nogmaals 2 liter van deze biest. Wat over is kunt u in kleine porties invriezen (mits bedrijf paratbc status A heeft en Salmonella gunstig is). Verkoop van biest kan, maar realiseer u dat het goud waard is en u het dus beter zelf in uw eigen kalveren kunt investeren.
Wij wensen u en uw kalveren veel gezondheid,
Team DAP Noordoostpolder/ Land van Vollenhove/Zuid-West Friesland
